Czy światło ma barwę? Zdecydowanie tak. Zdajemy sobie z tego sprawę, używając określenia ciepłe lub zimne oświetlenie. Dylematy powstają, kiedy chcemy dobrać odpowiednie oświetlenie do konkretnego pomieszczenia. W pokoju dziecka powinno być światło ciepłe czy zimne? A w łazience przy lustrze? Czy oświetlenie w biurze ma znaczenia?
Krótki przewodnik po barwach światła
1. Potoczne określenia „światło ciepłe lub zimne” to tak zwana temperatura barwowa światła. Nie należy jednak mylić z ciepłem rozumianym jako emisję ciepła, jak z grzejnika lub kuchenki. To określenie dotyczy koloru. Im jaśniejsze światło, aż do wpadającego w niebieskie, tym jest zimniejsze. Przechodzące stopniowo w kolor żółty, tym cieplejsze. To logiczne, kolor niebieski jest kolorem zimnym, natomiast mleczny, żółty to kolor ciepły.
2. Jak wiadomo, odcieni bieli jest ogromna ilość. Czy temperatura barwy światła jest mierzalna? Do mierzenia temperatury barwy światła używa się specjalnych, zaawansowanych technologicznie narzędzi pomiarowych, np. światłomierzy. Mierzą nie tylko natężenie światła, ale również temperaturę barwy. Na ogół są one wykorzystywane przez profesjonalnych fotografów a także, oczywiście, producentów oświetlenia oraz projektantów przestrzeni użyteczności publicznej. Już dawno udowodniono, że emitowane naturalne i sztuczne światło, w zależności od jego temperatury barwy, ma znaczenie dla zdrowia i funkcjonowania ludzi (oraz zwierząt i roślin).
3. Temperatura barwy światła mierzalna jest w kelwinach. Inaczej, niż pomiary ciepła w pomieszczeniach lub na dworze skalą Celsjusza lub Fahrenheita nie używa się stopni. Nie mówimy więc o stopniach kelwina, tylko ilości, np.: dana barwa wynosi 3000 lub 3200 kelwinów.
4. O ile w pomiarze temperatury otoczenia lub organizmu w stopniach Celsjusza, punktem wyjścia jest 0ºC., to barwa światła w kelwinach (K) ma swoją graniczną liczbę wyznaczoną na 3300 kelwinów. Poniżej tej liczby jest światło ciepłe, powyżej zaczynają się światła zimne. Na przykład nastrojowa świeca ma ok. 1500K, tradycyjna żarówka żarowa 2700K, halogeny 3000K. Słusznie intuicyjnie określamy je jako światła ciepłe. Z kolei świetlówki mają ok. 5000K.
Barwa dzienna ma skalę od 5000K aż do 7000K. Jest to najzdrowsze światło dla organizmu.
Temperatura barwy światła czystego nieba to od 10000K do 15000K, a popularny piorun, czyli błyskawica ma nawet 30000K.
5. Oświetlenie ledowe – (LED – Light Emitting Diode) czyli diody elektroluminescencyjne, ostatnio stają się coraz popularniejsze. Z pewnością wpływ na to ma rozporządzenie komisji (WE) nr. 1194/2012, które nakazało wycofanie z produkcji oświetlenia żarowego i halogenowego używanego w domach, biurach i miejscach użyteczności publicznej.
W miejsce żarówek i halogenów weszło oświetlenie ledowe. Jest droższe, lecz przy dłuższej eksploatacji bardzo ekonomiczne. Oświetlenie ledowe się nie przepala, ponieważ nie posiada żarnika. Może jednak z czasem tracić światło na skutek wygaszania się ledy lub z powodu uszkodzenia mechanicznego. Ledowa żarówka może świecić nawet 3 lata.
Wszechobecne kiedyś żarówki oferowały jedną lub dwie temperatury barwy światła. Ledy mają ich bardzo szeroki wachlarz. Temperatura barwowa led mieści się w skali od bardzo zimnego do ciepłego oświetlenia.
Jak dobrać temperaturę barwy światła do pomieszczenia?
Zależy to od funkcji pomieszczenia i naszych preferencji. W naszych mieszkaniach często stosujemy wersje mieszane, w zależności od potrzeb.
Salony, sypialnie, przedpokoje dobrze wyglądają z oświetleniem o temperaturze barwy ciepłej i neutralnej (od 2600K do 3500K), ale lampa do pracy, czytania, ręcznego hobby i odrabiania lekcji powinna mieć światło zimniejsze.
Do łazienki i kuchni potrzebujemy światła zimniejszego (4000K – 5000K). Taka barwa jest zalecana w pokojach dziecięcych do odrabiania lekcji. Oświetlenie korytarzy i klas szkolnych, galerii handlowych, restauracji i biur powinno się mieścić również w tej skali.
Z kolei garaże podziemne, hale fabryczne i magazynowe oraz wielkopowierzchniowe sklepy, szczególnie ze sprzętem RTV i AGD mają na ogół barwy zimne (od 6000K).
Światło wpływa na nasze samopoczucie. Niebieskie, zimne światło jest niezbędne do dobrego funkcjonowania człowieka i rozwoju dziecka. Niebieskie, czyli zimne światło pomaga walczyć z depresją, pobudza energię do działania i wzmaga koncentrację. Z kolei światło ciepłe uspokaja, działa nasennie i wyciszająco. Dobierając światło do domu, warto mieć to na uwadze.
Artykuł stworzony we współpracy z illuminations.pl
Dodaj komentarz